Μεγαλώνοντας παιδιά με αυτοπεποίθηση.

Μεγαλώνοντας παιδιά με αυτοπεποίθηση..

«Homeschooling»: Μια λύση για την παιδεία

Του ΤΑΚΗ ΜΙΧΑ (www.tmichas.wordpress.com)

Ανεξάρτητα από το πώς αξιολογεί κανείς τις επιμέρους προτάσεις της επιτροπής του καθ. Θάνου Βερέμη για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, το γεγονός είναι ότι οι προτάσεις παραμένουν στον χώρο της παραδοσιακής κρατοκεντρικής περί παιδείας αντίληψης.

Αφ’ ενός εξακολουθεί να διατηρείται η παραδοσιακή αντίληψη σύμφωνα με την οποία παιδεία σημαίνει τον δωδεκαετή υποχρεωτικό εγκλεισμό των νέων στα δημοτικά, γυμνάσια και Λύκεια. Αφ’ ετέρου διατηρείται το αποκλειστικό προνόμιο του κράτους να καθορίζει όχι μόνο το περιεχόμενο της παιδείας αλλά και τους ρυθμούς με τους οποίους το παιδί θα πρέπει να μάθει την ύλη.

Με άλλα λόγια, οι προτάσεις της επιτροπής Βερέμη δεν λύνουν κανένα από τα προβλήματα που έχουν οδηγήσει την παιδεία στην Ελλάδα στα σημερινά της χάλια. Ούτε συνάδουν με τη σύχρονη εποχή. Το μοντέλο της ιδρυματικής μαζικής εκπαίδευσης που προτείνει ο κ. Βερέμης αντανακλά τις απαιτήσεις της Βιομηχανικής Επανάστασης και όχι τη σημερινή εποχή του pc, του online learning, του ipod και του MySpace.

Η εναλλακτική

Μια ενδιαφέρουσα και πολλά υποσχόμενη παιδαγωγικά εναλλακτική λύση είναι το Homeschooling («εκπαίδευση στο σπίτι»). Εδώ την οργάνωση της εκπαίδευσης των παιδιών αναλαμβάνουν οι γονείς και η εκπαίδευση γίνεται είτε στα διάφορα σπίτια είτε σε εργαστήρια (για το μάθημα π.χ. της χημείας) τα οποία νοικιάζουν.

Την εκπαίδευση μπορεί να την παρέχουν είτε οι ίδιοι οι γονείς είτε εκπαιδευτικοί που προσλαμβάνονται από τους γονείς. Μια άλλη λύση που χρησιμοποιείται σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό είναι η online εκπαίδευση υπό από την καθοδήγηση ενός ενήλικα. Υπάρχουν αναλυτικά πακέτα οδηγιών με διάφορα συστήματα «κατ’ οίκον» εκπαίδευσης από τα οποία μπορούν να διαλέξουν οι γονείς εκείνο που ταιριάζει περισσότερο στις ικανότητες και την προσωπικότητα του παιδιού τους. Φυσικά το σύστημα βρίσκεται υπό από την επίβλεψη των Αρχών κάθε πολιτείας έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι τα παιδιά μαθαίνουν τη διδακτέα ύλη.

Ο τρόπος αυτός εκπαίδευσης γνωρίζει τεράστια άνθηση στις ΗΠΑ -όπου τα προβλήματα της δημόσιας εκπαίδευσης έχουν πολλά κοινά σημεία με την περίπτωση της Ελλάδας.

Το 1970 15 χιλιάδες παιδιά παρακολουθούσαν στις ΗΠΑ το homeschooling. Το 1990 ο αριθμός είχε αυξηθεί στις 500 χιλ., το 1999 σε 850 χιλ., το 2003 σε 1,1 εκατομ. και το 2006 σε 2.4 εκατ.!

Τα πλεονεκτήματα του homeschooling είναι προφανή. Το παιδί μαθαίνει σε ένα οικείο και ευχάριστο περιβάλλον μαζί με τους φίλους, γείτονες ή συγγενείς του κάνοντας μάξιμουμ χρήση του χρόνου του και αποφεύγοντας τη δαπάνη χρόνου σε άσκοπες μετακινήσεις. Ομως το πιο σημαντικό είναι ότι ο ρυθμός της εκπαίδευσης προσαρμόζεται στις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα του μαθητή -και όχι το αντίστροφο, όπως γίνεται σήμερα στην παραδοσιακή εκπαίδευση.

Οπως δείχνουν διάφορες έρευνες, σε όλα τα τεστ οι επιδόσεις των παιδιών του homeschooling είναι καλύτερες απ’ αυτές των παιδιών που ακολουθούν την παραδοσιακή εκπαίδευση. Ετσι π.χ. στις εξετάσεις SAT (κάτι αντίστοιχο με τις Πανελλήνιες) η βαθμολογία των παιδιών που εκπαιδεύονται στο σπίτι υπερβαίνει κατά 20% περίπου τον μέσο όρο.

Τα τεστ

Ομως η υπεροχή του homeschooling δεν εντοπίζεται μόνο στα εκπαιδευτικά αποτελέσματα. Βρίσκεται επίσης και στην κοινωνικοποίηση. Κατ’ αρχάς, όπως δείχνουν διάφορα ψυχολογικά τεστ, τα παιδιά του homeschooling έχουν πολύ μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση σε σχέση με τα υπόλοιπα. Επίσης, μια έρευνα που έκανε το 2003 το Εθνικό Ιδρυμα Εκπαίδευσης των ΗΠΑ έδειξε ότι το 71% των αποφοίτων του homeschooling δραστηριοποιείται σε κοινοτικές δραστηριότητες σε σχέση με μόνο 31% των παιδιών από παραδοσιακά σχολεία. Επίσης, οι νέοι που έχουν εκπαιδευτεί στο σπίτι ψηφίζουν συχνότερα στις εκλογές σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Τα τελευταία 5 έτη το 76% των παιδιών από το homeschooling ψήφισαν σε διάφορες εκλογές, ενώ ο μέσος όρος για τον υπόλοιπο πληθυσμό ήταν 29%.

Το homeschooling επιλέγεται από γονείς που έχουν άποψη για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Πρόκειται κυρίως είτε για θρησκευόμενους που θεωρούν ότι τα παραδοσιακά σχολεία προωθούν αξίες τις οποίες δεν συμμερίζονται, είτε για άτομα με παρελθόν στα κοινόβια των χίπις της δεκαετίας του ’60 που και αυτοί δεν συμμερίζονται τις αξίες και τη φιλοσοφία του παραδοσιακού σχολείου. Ακόμα, είναι αυτονόητο ότι ένας τουλάχιστον από τους γονείς θα πρέπει να έχει τον χρόνο και τη διάθεση να ασχοληθεί σοβαρά με την εκπαίδευση των παιδιών.

Πάντως, είναι εκπληκτικό ότι στην Ελλάδα οι «προοδευτικές δυνάμεις» (στον βαθμό που ο όρος αυτός έχει νόημα στα Βαλκάνια…) εξακολουθούν να υποστηρίζουν την παραδοσιακή μορφή οργάνωσης της παιδείας στις μαζικές κρεατομηχανές που κατ’ ευφημισμό ονομάζονται «εκπαιδευτικά ιδρύματα». Ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς ότι ο ήρωας του χώρου Τσε Γκεβάρα ήταν προϊόν homeschooling. Για πρώτη φορά ο γιατρός Τσε πήγε σχολείο όταν ήταν 13. Μέχρι τότε την παιδεία του την είχε αναλάβει η μητέρα του στο σπίτι. *

Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 29/12/2008

Ποιός θα μας γράψει ενα παραμύθι?

Ρωτήσαμε τη Χρυσάνθη Πρωτοψάλτου, την Ελίζα Μπακοπούλου και την Αγγελική Φλώρου «Πώς μπορεί να γράψει κάποιος ένα παιδικό βιβλίο;» και ορίστε τι μας είπαν…

Χρυσάνθη Πρωτοψάλτου

[Ουπς… Λοιπόν, να απαντήσω, πολύ ευχαρίστως, αλλά το «συγγραφέας παιδικών βιβλίων» δε μου κάθεται καθόλου. Με ζορίζει, πώς το λένε… Το «γράφω ιστορίες» με βολεύει καλύτερα…]

Ακούω γύρω μου, και βλέπω γύρω μου. Το πρωί, πηγαίνοντας στη δουλειά, το απόγευμα όταν βγαίνω να περπατήσω…Μια εικόνα, που θα μου φανεί παράξενη η αστεία. Κάτι που διάβασα, κάτι που άκουσα. Στη δουλειά μου, στον παιδικό σταθμό, ακούω πολλές πρωτότυπες κι απίθανες ιδέες. Εκεί μια μέρα τα παιδιά σκάβανε μια τρύπα στην άμμο. Τους είπα πως αν συνεχίζανε έτσι, η τρύπα θα γινόταν τεράστια. «Και πού θα έφτανε;» ρώτησε κάποιος. «Στην Κίνα», είπε κάποιος άλλος. «Και μετά;» «Μετά θα έβγαινε από μέσα ένα κινεζάκι και θα μας μιλούσε κινέζικα». «Και τι θα μας έλεγε;»…

Κάπως έτσι μπορεί ν’ αρχίσει μια ιστορία…

Κι αν την έχεις μέσα στο μυαλό σου, μεγαλώνει, αναπτύσσεται. Για μένα, είναι συνήθως αργά το βράδυ, όταν ξαπλωμένη στο κρεββάτι περιμένω να με πάρει ο ύπνος. Αυτή είναι η ώρα που μια ιδέα ή ένα γεγονός της μέρας αρχίζει να ξετυλίγεται σε ιστορία. Μπορεί να γίνει μέσα σ’ ενα βράδυ. Μπορεί να χρειαστεί ένα μήνα. Μπορεί να μη γίνει και ποτέ… Μπορεί κάποια βραδιά να σηκωθώ στις δύο για να γράψω την ιστορία σε χαρτί. Μπορεί κάποιο πρωινό να ξυπνήσω, ξέροντας πως την προηγούμενη νύχτα «χάθηκε» μια ιστορία.

Το τεχνικό μέρος της γραφής, είναι κάτι που εύκολα το μαθαίνει κανείς. Το μυστικό είναι να παρατηρείς, ν’ ακούς, να νοιώθεις τι συμβαίνει γύρω σου και να μην προσπερνάς αδιάφορα. Γιατί γύρω μας βρίσκονται εικόνες, ήχοι, μυρωδιές, αφορμές…όλα όσα μπορούν να γεννήσουν μια ιστορία.

[Αυτά… Φοβάμαι πως η απάντηση δεν είναι δα και τόσο συγκλονιστική… αλλά, για μένα έτσι είναι!]

Ελίζα Μπακοπούλου

Μερικά χρόνια πίσω. Μόλις έχω επιστρέψει από τις καλοκαιρινές μου διακοπές στο νησί μου, τα Κύθηρα. Μεσημεράκι, η ζέστη καλά κρατεί, κι έχω βάλει μπρος τις κατσαρόλες να μαγειρέψω – κάτι που κάνω πολύ στη ζωή μου, μια και σπούδασα μαγειρική. Στο βάθος ανοιχτή τηλεόραση• παίζει ένα θέμα για παιδιά. Αρχίζω να εκνευρίζομαι και, μέχρι να συνειδητοποιήσω τι μου έφταιγε, το κοκκινιστό είχε γίνει. Ήταν εκείνη η μουσική –όλοι οι θεοί του κόσμου να μαζευτούν, δεν θα μπορέσουν να την κάνουν εύηχη– που έπαιζε στην τηλεόραση. Σαχλή, ανούσια, εντελώς περιττή για τις παιδικές αισθήσεις. «Κι όμως, αυτές είναι οι επιλογές των παιδιών», σκέφτηκα. Αμέσως μου ήρθαν στο μυαλό οι εικόνες και κυρίως οι ήχοι του νησιού μου, ο φλοίσβος, ένα βιολί που ακουγόταν από το διπλανό περιβόλι, φυσικοί και τεχνητοί ήχοι σε απόλυτη αρμονία. Αυτούς τους ήχους τα παιδιά στέκονται άραγε να τους αφουγκραστούν ή ακούνε μόνο τυποποιημένους θορύβους της τηλεόρασης; Άκουσαν ποτέ τη «Λιλιπούπολη», τα «Μυστικά του κήπου», τον «Τεμπέλη δράκο» κι άλλα τόσα; Ποιος θα τους τα δείξει αν όχι εμείς;

Η ιστορία «Οι Μουσικούληδες και το Βασίλειο του Φάλτσου» γράφτηκε συνολικά σε δύο ώρες• τόση ήταν η λαχτάρα μου να μιλήσω στα παιδιά για πράγματα που αγαπώ. Κι έμεινε στο συρτάρι. Ήταν το πρώτο μου παραμύθι. Πάντα όμως όλο και κάποιο γραπτό σκάρωνα, έτσι αποφάσισα να δώσω μια δεύτερη ευκαιρία στα παραμύθια. Και ξεκίνησα να διαβάζω παιδική και νεανική λογοτεχνία. Πάντα ταυτιζόμουν με τον συγγραφέα, ποτέ με τον ήρωα. Λόξα; Δεν ξέρω γιατί, δε θέλω να απαντήσω, θέλω μόνο να μη με αφήσει ποτέ αυτή η αίσθηση.

Πέρασε καιρός λοιπόν κι άρχισαν οι μελωδίες να κάνουν επανάσταση από το συρτάρι τους. Οι Μουσικούληδες ήταν έτοιμοι, στολισμένοι, αποφασισμένοι να μιλήσουν σε μικρούς και μεγάλους.

Αγγελική Φλώρου

Πώς να γράψει κάποιος ένα παιδικό βιβλίο… Ένα ερώτημα που ποτέ δεν έθεσα στον εαυτό μου. Αυτό που χρειάζεται είναι έμπνευση και αγάπη για τα βιβλία και τα παιδιά, που είναι πέρα από κανόνες και πρότυπα. Α, και φυσικά η ιδέα! «Θα γράψω ένα παραμύθι», είπα ένα απόγευμα μονολογώντας. Είχα την ανάγκη να ξεκουραστώ… Βλέπετε, ο γιος μου ήταν τότε μόλις δύο μηνών, και τα μερόνυχτά μου γεμάτα ξενύχτι, κλάμα, μπιμπερό κι ευτυχία. Για μένα ξεκούραση σήμαινε να γράφω. «Θέλω να γράψω, και θα το κάνω. Αυτήν τη φορά δε θα τα παρατήσω, θα τελειώσω το παραμύθι μου, θα το παλέψω, θα πραγματοποιήσω τ’ όνειρό μου», σκεφτόμουν επίμονα. Έτσι ήρθε η ιδέα για τη δύναμη της θέλησης. Ήθελα να μάθουν τα παιδάκια να βάζουν στόχους και να τους πραγματοποιούν. Γεννήθηκε λοιπόν η Κέλη, μια σφήκα δίχως τις χαρακτηριστικές ρίγες: κατάμαυρη.

Γιατί σφήκα; Ήθελα τα παιδιά να συμπαθήσουν αυτά τα μικρούλικα πλασματάκια, γιατί δεν είναι κακόβουλα• τσιμπάνε μόνο όταν τρομάξουν ή όταν νιώσουν πως απειλούνται. Κι εγώ, μεγαλώνοντας σε χωριό, στον κάμπο του νομού Καρδίτσας, είχα αποκτήσει φοβία για τις σφήκες, αφού με τσίμπησαν κάποιες φορές. Κι όμως, δεν έπαθα κακό. Ήταν λοιπόν ευκαιρία να βάλω το λιθαράκι μου ώστε να ξεπεράσουν τα παιδιά το φόβο τους και να συνυπάρχουν με αυτά τα μικρά έντομα.

Γιατί κατάμαυρη η σφήκα; Ένα ακόμη μήνυμα που θέλησα να περάσω στους μικρούς μου φίλους. Η Κέλη αντιμετωπίζει το ρατσισμό, αφού κάποια κακότροπα έντομα την αποδοκιμάζουν. Ο ρατσισμός στις μέρες μας χτυπάει κόκκινο. Ας προστατεύσουμε όσο μπορούμε τις αθώες ψυχές των παιδιών μας. Πόσες φορές το παιδί σας που φοράει γυαλιά ή είναι λιγάκι παχουλό δεν ήρθε από το σχολείο κλαίγοντας; Ας μάθουν λοιπόν τα παιδιά μας το σεβασμό προς το διαφορετικό. Σημαντική είναι η ομορφιά της ψυχής, κι όχι η εξωτερική εμφάνιση. Εσείς τι λέτε;

Και η φιλία; Οι φίλες της Κέλης προσπαθούν να τη βοηθήσουν. Της εξηγούν ότι είναι όμορφη και μοναδική έτσι όπως είναι. Την αγαπούν είτε έχει είτε δεν έχει κίτρινες ρίγες. Και της το αποδεικνύουν έμπρακτα. Η φιλία είναι άλλο ένα σημαντικότατο μήνυμα προς τα μικρά φιλαράκια μου.

Η Χρυσάνθη Πρωτοψάλτου έχει γράψει παιδικά βιβλία που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Modern Times. Είναι «Ο μικρός γαλάζιος δράκος» (2008), «Η καμηλοπάρδαλη με τις εφτά ουρές» (2009), «Η μάγισσα Κρεμμυδομπιζέλω και οι Καροτίνοι»(2010).

Από τις εκδόσεις Τετράγωνο έχουν εκδοθεί τα βιβλία «Οι μουσικούληδες και το Βασίλειο του Φάλτσου» (2010)  της Ελίζας Μπακοπούλου και  «Κέλη, η μικρή σφήκα» (2010) της Αγγελικής Φλώρου.

Πως να επικοινωνείτε δημιουργικά με το παιδί σας

Η σχέση με το παιδί είναι η σημαντικότερη στη ζωή κάθε ενήλικα. Επενδύστε όπως της αξίζει. 

Νο 159

«Λύνω τις διαφορές μου» δεν σημαίνει «τσακώνομαι», σημαίνει «διαπραγματεύομαι».

Νο 160

Δεν φτάνει να το αγαπάς· είναι σημαντικό να του το δείχνεις και να του το λες.

Νο 161

Επιβράβευσες το παιδί σου σήμερα; Για ψάξε, οπωσδήποτε κάτι καλό θα έχει κάνει.

Νο 162

Μην του χαλάσεις ποτέ τα παραμύθια του. Αφησέ το να «παραμυθιάζεται». Το έχει ανάγκη.

Νο 163

Ανακάλυψε όσα θαυμάζεις στο παιδί σου και πες του τα.

Νο 164

Οταν μιλάς με το παιδί σου, να χαμηλώνεις στο ύψος του και να το κοιτάς στα μάτια. Βασική αρχή της θετικής επικοινωνίας.

Νο 165

Ολα τα συναισθήματα, θετικά και αρνητικά, είναι καλό να τα μοιράζεσαι μαζί του: γέλασε, κλάψε, θύμωσε, λυπήσου, απόλαυσε.

Νο 166

Του είπες σήμερα «σ’ αγαπάω»;

Νο 167

Το δωμάτιο των περισσότερων παιδιών είναι ακατάστατο. Αν είναι και του παιδιού σου, μην ανησυχείς και να μην αναλώνεσαι σε καβγάδες. Κλείσε την πόρτα και περίμενε τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια.

Νο 168

Δείξε στο παιδί σου ότι το αγαπάς με τα λάθη του και ότι δεν περιμένεις να είναι τέλειο.

Νο 169

Να απαριθμείς μαζί του τα όσα κατάφερε· του τονώνει την αυτοπεποίθηση.

Νο 170

Μην του λες ψέματα· κλονίζεται η εμπιστοσύνη του και θα σου λέει κι εκείνο.

Νο 171

Οσο περισσότερη αγάπη τού δώσεις, τόσο περισσότερη ασφάλεια και χαρά θα αισθάνεται στη ζωή του.

Νο 172

Αν θέλεις να έχεις πάντα την τελευταία λέξη, θα έχεις και την τελευταία θέση στην καρδιά του παιδιού σου.

Νο 173

Μάθε του να εκτιμάει αυτό που έχει και να μην κολλάει σε αυτό που δεν έχει.

Νο 174

Μην υπερπροστατεύεις το παιδί σου. Οι φόβοι σου το εμποδίζουν να ζήσει.

Νο 175

Ακουσε πώς νιώθει το παιδί σου, χωρίς να κρίνεις το συναίσθημά του.

Νο 176

Οταν θυμώνεις μαζί του μην του κρατάς μούτρα. Του μαθαίνεις να κάνει το ίδιο.

Νο 177

Ζήτησε από το παιδί σου «συμβουλές» για τη σχέση σας.

Νο 178

Να επαινείς το παιδί σου όταν πετυχαίνει τους στόχους του.

Νο 179

Τιθάσευσε τους φόβους σου και μην τους μεταφέρεις στο παιδί σου.

Νο 180

Το μικρό παιδί δεν υπακούει αμέσως. Εχε μαζί του υπομονή.

Νο 181

Οταν του δίνεις μια υπόσχεση να την κρατάς. Του μαθαίνεις τι σημαίνει συνέπεια.

Νο 182

Μην προδίδεις ποτέ τα μυστικά του.

Νο 183

Οταν του αναθέτεις δουλειές σεβάσου τον ρυθμό και τον τρόπο του.

Νο 184

Πρόσφερε στο παιδί σου μικρές εκπλήξεις. Θα τις θυμάται για χρόνια με χαρά.

Νο 185

Με διαφωνίες, συγκρούσεις και διαπραγματεύσεις περνάει η εφηβεία. Το παιδί σου μεγαλώνει και διαφοροποιείται, δεν σ’ αγαπάει λιγότερο.

Νο 186

Βάλε το χιούμορ στη σχέση σου με το παιδί σου.

Νο 187

Οταν τονίζεις τα θετικά του, αυτά πολλαπλασιάζονται.

Πηγή: εφημερίδα Εθνος