Tι ειναι το θεατρικό παιχνίδι;

Είναι μια
παιδαγωγική μέθοδος στον τομέα του θεάτρου. Υποστηρίζει ότι το Θέατρο δεν
περιορίζεται σε ακαδημαϊκή γνώση αλλά είναι κάτι περισσότερο. Είναι ένας τομέας
δράσης που απαιτεί συνεχή εξάσκηση.

Το παιχνίδι είναι μια καθημερινή συνήθεια
του μικρού παιδιού και επομένως το θεατρικό παιχνίδι είναι μια καθημερινή
συνήθεια για αυτό που το διδάσκει και για τον διδασκόμενο.
Όπως και στο σχολείο η διδασκαλία του
κάθε θέματος απαιτεί το διαχωρισμό σε ενότητες, έτσι και στη διδασκαλία του
θεατρικού παιχνιδιού η καλλιέργεια διαφορετικών δεξιοτήτων όπως είναι η
εξάσκηση του λόγου και η χρήση του σώματος μπορεί να γίνει σε ξεχωριστές
ενότητες/εργαστήρια. Ο κύριος λόγος για αυτόν το διαχωρισμό είναι ότι η καθεμιά
από αυτές τις δύο δεξιότητες έχει τις δικές τις μεθόδους διδασκαλίας.
Το θεατρικό παιχνίδι δεν είναι μια παιδαγωγική μέθοδος στον τομέα του
θεάτρου. Υποστηρίζει ότι το Θέατρο δεν περιορίζεται σε ακαδημαϊκή γνώση αλλά
είναι κάτι περισσότερο. Είναι ένας τομέας δράσης που απαιτεί συνεχή εξάσκηση. Το
παιχνίδι είναι μια καθημερινή συνήθεια του μικρού παιδιού και επομένως το
θεατρικό παιχνίδι είναι μια καθημερινή συνήθεια για αυτό που το διδάσκει και για
τον διδασκόμενο.

Διδάσκει τους
εκπαιδευόμενους πως να υποδύονται ένα ρόλο ούτε τους δίνει λεπτομερείς οδηγίες.
Τους δίνονται μόνο λιγοστές οδηγίες. Θα πρέπει όταν έρθει η στιγμή να υποδυθούν
κάποιο ρόλο ή να αυτοσχεδιάσουν κλπ., να βασιστούν στο ταλέντο τους, το οποίο θα
βελτιωθεί διαμέσου της εξάσκησης.

Τα θεατρικά
παιχνίδια ξεκινούν από τη στιγμή που οι εκπαιδευόμενοι
αναγνωρίσουν/συνειδητοποιούν το σώμα τους ώστε να το προετοιμάσουν μέσω ασκήσεων
προθέρμανσης. Καταλήγουν με τη μετατροπή του σώματος σε εργαλείο παραδομένο στα
χέρια του κατόχου του ώστε να μπορεί να το χρησιμοποιήσει για να παίξει μια
σκηνή που αποτελεί τη βάση για το κτίσιμο μιας θεατρικής παράστασης.

Η μέθοδος του
θεατρικού παιχνιδιού ξεκινά από το Μηδέν. Προϋπόθεση είναι ο εκπαιδευόμενος να
σβήσει όλη την προηγούμενη εμπειρία του στο θέατρο. Υπάρχει περίπτωση ο
εκπαιδευόμενος να βρεθεί προ εκπλήξεως όταν για παράδειγμα κάποια παιχνίδια του
ζητούν να κάνει μια απλή διαισθητική πράξη, όπως να αναγνωρίσει τα μέλη του
σώματός του, τα οποία πιστεύει ότι γνωρίζει πολύ καλά αφού τα χειρίζεται για όλη
του τη ζωή και γνωρίζει τη λειτουργία τους στην καθημερινή ζωή. Με την πάροδο
του χρόνου, οι εκπαιδευόμενοι θα κατανοήσουν τη σημασία και την αξία της απλής
αυτής αναγνώρισης όταν συνειδητοποιήσουν σταδιακά ότι πλέον αναγνωρίζουν το σώμα
τους με διαφορετικό τρόπο. Με τη συνεχή εξάσκηση, βλέπουν την ύπαρξή τους
μπροστά στο κοινό από μια διαφορετική οπτική γωνία. Προηγουμένως θεωρούσαν την
παρουσία τους στη σκηνή εξισωμένη με την παρουσία τους στην καθημερινή ζωή.
Σιγά-σιγά διαμορφώνουν μια εντελώς διαφορετική αντίληψη.

Το Σώμα επί σκηνής δεν καταγράφει απλά μια αντίληψη των ερεθισμάτων που
δεχόμαστε στην καθημερινή μας ζωή. Η ενέργειά του δεν αποτελείται μόνο από αυτά
που γνωρίζουμε, αλλά είναι μια σημαντική επένδυση. Το Σώμα έχει ενέργειες τις
οποίες όταν γνωρίσουμε, ανακαλύπτουμε τις θαυμαστές τους δυνατότητες.


Στο θεατρικό
παιχνίδι ακολουθείται συχνά ένα είδος μεθόδου που χρησιμοποιεί την επανάληψη, θα
μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε και «μέθοδο της επιμονής» γιατί τα ίδια
παιχνίδια επαναλαμβάνονται αρκετές φορές με ελάχιστη διαφοροποίηση κάθε φορά.
Κάθε φορά όμως που ξαναπαίζεται το ίδιο παιχνίδι υπάρχει πάντοτε κάποιο
καινούριο στοιχείο, μια προσθήκη που θεωρείται ένα δυνατό δόκιμο υλικό για μια
επιτυχημένη θεατρική κατασκευή. Επομένως, χρειάζεται η συνειδητοποίηση της
σημαντικότητα αυτής της μεθόδου και η ικανότητα της αποδοχής της από την ομάδα.
Χρειάζεται επίσης ένα εκπαιδευτή που να είναι ικανός να εκπαιδεύσει με μια
αίσθηση διασκέδασης, σοβαρότητα και δέσμευση σε αυτό που κάνει.


Τα θεατρικά παιχνίδια βασίζονται σε διάφορες μεθόδους, επιστημονικές και
ταυτόχρονα πρακτικές, που διαμορφώθηκαν με τη συσσώρευση εμπειριών και γνώσεων.
Αυτή η σχολή θεάτρου δεν επιβάλλει ένα συγκεκριμένο είδος εμπειρίας.
Φροντίζει
έτσι ώστε να είναι ανοιχτή σε όλες τις διαθέσιμες ιδέες και μεθόδους χωρίς να
δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση σε κάποια συγκεκριμένη. Ανοίγει το δρόμο για τη
γνώση σε αυτόν που ασχολείται με αυτή έτσι ώστε να δημιουργήσει δια μέσου τους
καλλιτεχνικά ποιοτικές θεατρικές παραστάσεις.

Το θεατρικό παιχνίδι
μπορεί να εφαρμοστεί και να βοηθήσει τους νεαρούς ανερχόμενους καλλιτέχνες στα
σχολεία, καθώς επίσης και τους επαγγελματίες ηθοποιούς αλλά και τους ερασιτέχνες
που είναι μέλη διαφόρων θεατρικών οργανισμών ή ομάδων. Το θεατρικό παιχνίδι
είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο. Είναι ιδανικό για την εκπαίδευση των μικρών
παιδιών. Είναι μια προσέγγιση την πολυτέλεια της οποίας δεν έχουν συνήθως οι
σπουδαστές θεατρικών σχολών. Οι περισσότεροι φοιτητές σκηνικών τεχνών
(performing arts) έχουν ήδη διαμορφώσει συνήθειες χρήσης του σώματος μέσα από εντελώς
διαφορετικές προσεγγίσεις. Η αναδιαμόρφωση των συνηθειών αυτών ώστε να συνάδουν
με τη φύση και τις απαιτήσεις της θεατρικής εκπαίδευσης απαιτεί χρόνο και
προσπάθεια, σε βαθμό που δεν μπορούν να διαθέσουν οι σχολές θεάτρου.
Παρόλ’ αυτά, η εκπαίδευση ενός παιδιού για απόκτηση ελέγχου του σώματός
του και του τι αυτό μπορεί να εκφράσει, είναι πολύ ευκολότερη. Το Σώμα μας σε
μικρή ηλικία είναι δεκτικό να δοκιμάσει ιδέες και να παίξει, και συνεπώς αυτό
που απομένει είναι απλά να πλάσουμε αυτή την ικανότητα μέσω της εκπαίδευσης και
της εξάσκησης.


By

Mohammed Awwad, March
2011